اقتصاد کشور، بدون ارتقای سهم پژوهش از تولید ناخالص‌داخلی رشد نخواهد کرد

«جمال فتح‌اللهی» رئیس دانشگاه رازی  کرمانشاه در آیین تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر استان که به مناسبت هفته پژوهش امروز(۱۹ آذر) در دانشگاه رازی برگزار شد اظهار کرد: هدف اصلی از پژوهش و توسعه علمی، ارتقای رفاه عمومی مردم است و این رفاه در اقتصاد، با شاخص «درآمد سرانه» سنجیده می‌شود.  

وی با اشاره به فاصله زیاد درآمد سرانه ایران با کشورهای توسعه‌یافته افزود: درآمد سرانه در کشورهایی مانند سوئیس حدود ۹۰ هزار دلار است، در حالی‌که در ایران این رقم تنها حدود پنج هزار دلار بوده و همین شکاف، بیانگر فاصله ظرفیت رفاهی ما با اقتصادهای پیشرفته است.  

رئیس دانشگاه رازی افزود: تحقیقات و نوآوری باید منجر به تولید کالاهای قابل رقابت در بازار جهانی شود.

 به گفته فتح‌اللهی صادرات محصولات کشاورزی و سنتی گرچه ارزشمند است، اما توان ایجاد رفاه در سطح دنیای امروز را ندارد.

 او افزود: رشد رفاه امروز بر پایه صادرات محصولات های‌تک شکل گرفته است؛ جایی که چین با اختصاص ۳۰ درصد از صادرات خود به حوزه فناوری پیشرفته، توانسته طی چهار دهه حدود ۷۰۰ میلیون نفر را از خط فقر خارج کند.  

فتح‌اللهی با بیان اینکه کشورهای دارای اقتصاد قدرتمند، بخش چشمگیری از درآمد خود را صرف تحقیق و توسعه می‌کنند، گفت: در رژیم اشغالگر قدس بالاترین سهم هزینه‌کرد برای R&D اختصاص یافته است. اگر ما نیز می‌خواهیم در برابر چنین کشورهایی قادر به رقابت باشیم، باید پژوهش را در همه حوزه‌ها نه فقط نظامی، بلکه اقتصادی و تولیدی تقویت کنیم. 

وی افزود: سهم ایران از هزینه‌های تحقیق و توسعه کمتر از نیم درصد است، در حالی‌که رقبای منطقه‌ای چندین برابر ما در این زمینه سرمایه‌گذاری می‌کنند برآوردهای استانی نشان می‌دهد این سهم در استان کرمانشاه کمتر از دو دهم درصد است که بسیار پایین‌تر از حد لازم برای جهش علمی و فناورانه است. 

رئیس دانشگاه رازی افزود:اقتصاددانان بر این باورند که اگر کشوری بتواند دست‌کم دو درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف تحقیق و توسعه کند، مانند هواپیمایی است سرعت لازم برای جدا شدن از باند را یافته است.

 او اضافه کرد : در حالی که کشورهای صنعتی با درآمد سرانه ۹۰ هزار دلاری، چهار تا شش درصد از درآمد خود را صرف پژوهش می‌کنند، سهم ایران تنها دو دهم درصد از درآمد سرانه پنج هزار دلاری است. با چنین تفاوتی نمی‌توان انتظار داشت که پژوهش بتواند ظرفیت رفاه مردم را بالا ببرد.

وی با اشاره به وضعیت پژوهش در استان کرمانشاه تعداد پژوهشگران استان را حدود یک‌هزار و ۳۴۰ نفر از مجموع ۱۹۷ هزار پژوهشگر کشور عنوان کرد و افزود: با وجود رتبه یازدهم کرمانشاه در تولید علمی، شاخص توسعه‌یافتگی استان در حدود جایگاه شانزدهم تا هجدهم کشور است که این نشان از تلاش مضاعف پژوهشگران نسبت به ظرفیت‌های توسعه‌ای استان دارد. 

فتح‌اللهی در پایان با اشاره به اینکه بخش قابل توجهی از پژوهشگران ما درگیر تأمین معیشت هستند گفت: نمی‌توان از آنان انتظار پویایی گسترده داشت اما اگر می‌خواهیم پژوهش در مسیر ارتقای تولید، صادرات های‌تک و رفاه مردم اثرگذار باشد، باید در بودجه‌ریزی‌ها برای پژوهش اولویت قائل شویم. 

 به گفته رییس دانشگاه رازی هزینه در پژوهش، هزینه نیست؛ سرمایه‌گذاری برای آینده کشور است.

 خبرنگار:طیبه دولت‌آبادی