چگونه پلاک خودرو را قانونی تعویض کنیم؟ آموزش گام‌به‌گام و کاربردی

تعویض پلاک همان مرحله‌ای است که همه چیز را رسمی، شفاف و قانونی می‌کند؛ مرحله‌ای که هر دو طرف معامله خریدار و فروشنده باید مدارک مشخصی ارائه دهند تا انتقال مالکیت بدون دردسر انجام شود. در ادامه، مراحل قانونی تعویض پلاک را گام‌به‌گام و با جزئیات کامل مرور می‌کنیم.

مراحل کلی تعویض پلاک خودرو در یک نگاه

مراحل کلی تعویض پلاک به صورت زیر است:

۱. دریافت نوبت اینترنتی

۲. احراز محل سکونت در سامانه سخا

۳. تسویه بدهی‌ها توسط فروشنده

۴. مراجعه حضوری و پذیرش در مرکز تعویض پلاک

۵.فک پلاک قدیمی و نصب پلاک جدید

۶. صدور و ارسال مدارک جدید

در ادامه به بررسی این ۶ مرحله  به طور کامل می‌پردازیم:

۱. دریافت نوبت اینترنتی

اولین گام در فرایند تعویض پلاک، دریافت نوبت اینترنتی است. بدون دریافت نوبت، ورود به مراکز تعویض پلاک امکان‌پذیر نیست. آدرس سامانه نوبت‌دهی www.nobatdehi.epolice.ir است. پیش از رزرو نوبت، انجام چند مرحله مقدماتی الزامی است:

۲. احراز محل سکونت در سامانه سخا

خریدار باید وارد سامانه سخا به نشانی sakha.epolice.ir شود و مدارک محل سکونت خود (مانند سند مالکیت یا اجاره‌نامه دارای کد رهگیری) را بارگذاری کند. هدف از این مرحله، اطمینان از صدور پلاک متناسب با محل زندگی مالک جدید است.

۳. تسویه بدهی‌ها توسط فروشنده

پیش از دریافت نوبت، فروشنده موظف است تمام بدهی‌های مربوط به خودرو شامل مالیات نقل‌وانتقال، خلافی، عوارض شهرداری، طرح ترافیک و عوارض آزادراهی را پرداخت کند. در صورت وجود بدهی، سامانه اجازه رزرو نوبت را صادر نخواهد کرد.

۴. مراجعه حضوری و پذیرش در مرکز تعویض پلاک

در تاریخ و ساعت تعیین‌شده، خریدار و فروشنده (یا وکیل قانونی آنها) باید در مرکز حاضر شوند.

• ورود به مرکز و دریافت قبض پارکینگ: با ارائه برگه نوبت، خودرو وارد پارکینگ مرکز می‌شود و قبض پارکینگ شامل شماره نوبت صادر می‌گردد.

• تحویل مدارک و تکمیل فرم‌ها: مدارک هویتی، مدارک خودرو، بیمه‌نامه، معاینه فنی و سایر اسناد به باجه پذیرش تحویل داده می‌شود. سپس فرم بازدید فنی خودرو تکمیل می‌گردد.

• بازدید فنی و احراز اصالت خودرو: در این بخش، کارشناسان پلیس راهور خودرو را از نظر اصالت بررسی می‌کنند.

• بررسی شماره شاسی و موتور: شماره شاسی و موتور با مدارک موجود (سند کمپانی، کارت خودرو و برگ سبز) مطابقت داده می‌شود.

• کنترل وضعیت حقوقی خودرو: در همین مرحله بررسی می‌شود که خودرو توقیف نباشد و مالک فعلی ممنوع‌المعامله نباشد. در صورت تایید اصالت، مجوز ورود به مرحله پرداخت صادر می‌شود.

۵. فک پلاک قدیمی و نصب پلاک جدید

از دیگر مراحلی که باید برای تعویض پلاک انجام داد فک و نصب پلاک جدید است:

• فک پلاک فروشنده: پلاک قدیمی از خودرو باز می‌شود و نزد پلیس باقی می‌ماند.

   طبق قانون، پلاک فک‌شده تا ۱۲ ماه برای مالک قبلی نگهداری می‌شود و در صورت تمایل، می‌تواند آن را برای خودروی بعدی‌اش استفاده کند.

• نصب پلاک جدید: پلاک جدید به نام خریدار صادر شده و روی خودرو نصب می‌شود. اگر خریدار پلاک آزاد قبلی به نام خودش داشته باشد، می‌تواند از همان استفاده کند.

۶. صدور و ارسال مدارک جدید

پس از اتمام مراحل نصب پلاک، تایید نهایی نقل‌وانتقال خودرو صادر می‌شود. برگ سبز جدید (سند مالکیت) و کارت خودرو به آدرس خریدار ارسال می‌شود. پس از دریافت مدارک، خودرو رسماً به نام خریدار ثبت‌شده و فرآیند تعویض پلاک پایان می‌یابد.

تمام هزینه‌های تعویض پلاک در سال ۱۴۰۴؛ از فک پلاک تا مالیات و عوارض

در این جا به بررسی تمام هزینه‌های تعویض پلاک در سال ۱۴۰۴ می‌پردازیم:

• تعویض پلاک خودرو: هزینه رسمی فک و نصب پلاک جدید برای خودرو ۳۹۰,۰۰۰ تومان و برای موتور ۵۰,۰۰۰ تومان است که معمولاً بر عهده خریدار قرار دارد.

• احراز محل سکونت (سامانه سخا): مبلغ حدود ۷۹,۷۵۰ تومان برای تأیید آدرس و کد پستی مالک جدید دریافت می‌شود و خریدار مسئول پرداخت آن است.

• مالیات نقل‌وانتقال: برای خودروهای داخلی ۱٪ ارزش روز خودرو و برای خودروهای خارجی ۲٪ ارزش روز است و فروشنده باید آن را پرداخت کند.

• عوارض سالانه شهرداری: برای خودرو داخلی ۰.۱٪ و برای خودرو خارجی ۰.۱۵٪ ارزش خودرو است و قبل از تعویض پلاک باید تسویه شود؛ پرداخت بر عهده فروشنده است.

• خلافی خودرو: هزینه بر اساس میزان جرایم معوق تعیین می‌شود و فروشنده مسئول پرداخت آن است.

• وکالت تعویض پلاک (اختیاری): در صورت انجام مراحل از طریق وکالت‌نامه رسمی، حدود ۶۰۰,۰۰۰ تومان هزینه دارد و بر عهده فروشنده است.

• هزینه‌های دفترخانه (در صورت ثبت سند رسمی): شامل حق‌الثبت، حق‌التحریر و مالیات بر ارزش افزوده است و مبلغ آن توافقی است. ثبت سند رسمی الزامی نیست و در اکثر موارد، برگ سبز کافی است.

مجموع هزینه‌ها برای انجام کامل مراحل تعویض پلاک معمولاً بین ۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان است و خریدار و فروشنده بهتر است قبل از معامله، این مبلغ را پیش‌بینی کنند.

مدارک مورد نیاز برای تعویض پلاک خودرو

برای انجام فرایند تعویض پلاک، حضور خریدار و فروشنده به همراه مدارک کامل الزامی است. در صورت ناقص بودن هر یک از مدارک، مراحل تعویض پلاک انجام نخواهد شد. مدارک لازم برای فروشنده شامل موارد زیر است:

• اصل شناسنامه و کارت ملی

• اصل کارت خودرو

• اصل برگ سبز خودرو (سند مالکیت)

• بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر

• گواهی عدم خلافی و رسید پرداخت مالیات نقل‌وانتقال

• کارت معاینه فنی (در صورت نیاز برای خودروهای بالای ۴ سال)

• سند کمپانی خودرو

مدارک لازم برای خریدار نیز در زیر آمده است:

• اصل شناسنامه و کارت ملی

• قبض پرداخت هزینه تعویض پلاک

• مدارک احراز محل سکونت (سند مالکیت یا اجاره‌نامه دارای کد رهگیری به نام خریدار، والدین یا همسر)

• وکالت‌نامه رسمی از فروشنده (در صورت عدم حضور وی)

• کارت بانکی به نام خریدار برای پرداخت هزینه‌ها

نکات مهم در تعویض پلاک خودرو

تعویض پلاک خودرو فقط زمانی انجام می‌شود که شرایط قانونی آن به‌طور کامل رعایت شود. رعایت موارد زیر برای جلوگیری از تاخیر یا رد پرونده الزامی است:

• حضور خریدار و فروشنده: هر دو طرف معامله باید در مرکز تعویض پلاک حضور داشته باشند.

• توقیف یا بدهی خودرو: در صورتی که خودرو دارای توقیف قضایی یا بدهی مالیاتی باشد، تا زمان رفع مشکل، تعویض پلاک امکان‌پذیر نیست.

• مدارک الزامی: ارائه بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر و گواهی معاینه فنی (برای خودروهای بالای ۴ سال) ضروری است.

• ساعات کاری مراکز: اغلب مراکز از ساعت ۷ صبح تا ۱۴ بعدازظهر فعال‌اند و در روزهای تعطیل رسمی تعطیل هستند.

• نوبت‌دهی اینترنتی: ظرفیت مراکز سریع پر می‌شود؛ بنابراین بهتر است حداقل ۲ تا ۳ روز قبل نوبت خود را رزرو کنید.

تعویض پلاک با وکالت‌نامه رسمی

اگر یکی از طرفین معامله (خریدار یا فروشنده) نمی‌تواند شخصاً در مرکز حضور یابد، باید وکالت‌نامه رسمی با اختیار تعویض پلاک از دفترخانه تنظیم کند.

نکات مهم درباره وکالت‌نامه در تعویض پلاک:

• وکالت‌نامه باید صراحتاً شامل عبارت “اختیار تعویض پلاک” باشد.

• ارائه اصل وکالت‌نامه و کارت ملی وکیل در روز مراجعه الزامی است.

• اعتبار وکالت‌نامه باید در زمان مراجعه معتبر باشد؛ در صورت انقضا، مراحل تعویض پلاک انجام نمی‌شود.

انتقال تخفیف بیمه پس از تعویض پلاک

تعویض پلاک خودرو، مرحله‌ای است که فقط تغییر مالکیت قانونی را ثبت نمی‌کند؛ این مرحله تعیین‌کننده امکان انتقال تخفیف بیمه شخص ثالث به مالک جدید نیز هست. کوچک‌ترین نقص در مدارک یا انجام ناقص مراحل قانونی می‌تواند کل فرایند انتقال تخفیف را با مشکل مواجه کند. برای اینکه این مرحله بدون دردسر و سریع انجام شود، بهتر است قبل از مراجعه به مرکز تعویض پلاک:

• تمام بدهی‌ها و خلافی‌های خودرو را تسویه کنید،

• مدارک احراز محل سکونت را آماده داشته باشید،

• نوبت اینترنتی خود را به‌موقع رزرو کنید.

با رعایت این نکات، تعویض پلاک در کمتر از ۱ تا ۲ ساعت انجام می‌شود و مالک جدید می‌تواند با خیال راحت سند و پلاک خودرو را دریافت کرده و تخفیف بیمه قبلی را به نام خود منتقل کند. همچنین برای آگاهی از سوابق پلاک و مالکیت‌های قبلی، می‌توانید از بخش نحوه دریافت تاریخچه پلاک در بیمه دات کام اطلاعات کامل مربوط به پلاک، مالکیت‌های پیشین و وضعیت بیمه خودرو را بررسی کنید