رشد ۳ برابری حیوان‌گزیدگی در ۲.۵ دهه اخیر
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نسبت به افزایش سه برابری حیوان‌گزیدگی و مشکل کمبود واکسن هاری در کشور در بیش از دو دهه اخیر هشدار داد و گفت: اکنون تعداد حیوان گزیدگی به سالانه ۴۲۰ هزار نفر رسیده است.
قباد مرادی روز یکشنبه در همایش ملی روز جهانی هاری که در محل انستیتو پاستور ایران برگزار شد، افزود: تعداد حیوان گزیدگی در سال ۱۳۸۰ حدود ۱۰۰ هزار نفر بوده که اکنون این آمار افزایش چشمگیری یافته است.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار داشت: سال گذشته نه تنها در حوزه بیماری هاری بلکه در تامین سایر واکسن های ضروری مشکل داشتیم، به طوری که در بسیاری مواقع مقامات وزارت بهداشت تحت فشار مستقیم این موضوع قرار داشتند که ناشی از عدم واکسیناسیون کافی جمعیت سگ ها و مدیریت ناکافی در سایر بخش‌ها بوده است.
وی با بیان اینکه حجم زیادی از منابع مالی وزارت بهداشت صرف تامین واکسن و سرم هاری می‌شود، تصریح کرد: در همه شهرستان های کشور ساختاری تحت عنوان پیشگیری و درمان هاری ایجاد شده و شبانه روزی فعال هستند.
مرادی گفت: سالانه ۴۲۰ هزار نفر از خدمات ۴۰۰ تا ۴۵۰ مرکز پیشگیری و درمان هاری شهرستان ها به صورت شبانه روزی خدمات دریافت می کنند که البته این رقم طی دو دهه گذشته سه تا چهار برابر افزایش یافته است.
وی با اشاره به عملکرد سال‌های گذشته در مقابله با سگ‌های ولگرد، از ناکارآمدی روش‌های سنتی مانند کشتار با سم یا تفنگ انتقاد کرد و افزود: در سال های ۷۶ و ۷۷ حتی اقداماتی مانند کشتار سگ ها با استفاده از نیروی انتظامی صورت گرفت و پروتکل ها و دستورالعمل های متعددی تدوین شد، اما هیچکدام نتیجه مؤثری در کاهش بیماری هاری نداشت.
به گفته وی، کشتار دسته جمعی سگ ها نه توصیه می شود و نه اثربخش است؛ هدف‌گذاری دقیق برای واکسیناسیون راه حلی منطقی است.
وی اظهار داشت: واکسیناسیون ۷۰ درصد سگ ها می‌تواند چرخه انتقال را متوقف کند و این هدف باید در دستور کار ملی قرار گیرد. ایران هنوز برنامه ملی حذف هاری را به سازمان بین‌المللی اعلام نکرده است که این وضعیت شایسته نظام سلامت کشور نیست.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواستار تدوین سه برنامه جامع محور از جمله استفاده مؤثر از واکسن ها، ایجاد زیرساخت های داده محور برای دسترسی و پایش و تامین حمایت سیاسی و مالی از طریق مشارکت ذینفعان شد.
مرادی با انتقاد از نبود آمار دقیق درباره جمعیت سگ‌ها و گربه های بدون صاحب، گفت: در حالی که برخی کشورها موفق به کنترل هاری در جمعیت وحوش شده اند، اما ما هنوز در تخمین جمعیت حیوانات شهری با چالش روبه‌رو هستیم.
به گفته وی، این درحالیست که تخمین این عدد نه تنها دشوار نیست بلکه می تواند موضوع پایان نامه دانشجویان دامپزشکی باشد.
واکسیناسیون پیشگیرانه سگ‌ها بسیار مقرون به صرفه است
مرادی با اشاره به هزینه‌های سنگین واکسیناسیون انسانی افزود: سالانه در جهان بین هفت تا ۱۵ میلیون یورو صرف واکسن هاری می شود، در حالی که واکسیناسیون پیشگیرانه سگ‌ها بسیار مقرون به صرفه‌تر است.
وی افزود: با وجود تدوین پروتکل ها و دستورالعمل های متعدد آمار حیوان‌گزیدگی از حدود یک‌هزار نفر در دهه ۱۳۸۰ به بیش از ۴۲ هزار نفر رسیده و سال گذشته ۲۳ مورد مرگ ناشی از هاری ثبت شده است.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت اظهار داشت: سال گذشته ۲۳ مورد ابتلا به هاری در کشور ثبت شد، در حالی که این بیماری نه تنها در وحوش، بلکه در حیوانات اهلی مانند گاو نیز به طور گسترده مشاهده می شود.
وی با تاکید بر ضرورت هماهنگی جدی میان دستگاه های مختلف برای مقابله با بیماری هاری، گفت: وزارت بهداشت به تنهایی توان مدیریت کامل این بحران را ندارد، بنابراین نشست ها و تصمیم‌گیری باید از جنبه تشریفاتی خارج شده و برای دستیابی به کنترل بیماری هاری همه سازمان ها همکاری کنند.
مرادی با تاکید بر اینکه برای ریشه کنی بیماری هاری تا سال ۲۰۳۰ باید مسیر جدیدی را در پیش بگیریم، یادآورشد: در کشور تانزانیا شرایط به گونه ای شد که خانواده ها مجبور به انتخاب یکی از فرزندان خود برای دریافت واکسن شدند، بنابراین نباید چنین تراژدی در کشور ما رخ دهد.