ابوالهول
انسان‌ها احتمالاً تنها سازنده ابوالهول بزرگ جیزه نبودند
اغلب مردم فکر می‌کنند که ساخت مجسمه غول‌پیکر ابوالهول کار بسیار سختی بود؛ اما تراشیدن چنین بنایی احتمالاً به کمک طبیعت آنقدرها هم دشوار نبود.
ابوالهول بزرگ جیزه مانند اهرام، همواره در رمز و راز پوشیده شده و معمای این مجسمه‌ی شگفت‌انگیز برای قرن‌ها باستان‌شناسان را مشغول به خود نگه داشته است؛ اما اکنون تحقیقات جدید نشان می‌دهد که پاسخ این معما احتمالاً به‌سادگی مربوط به وزش باد باشد. نویسندگان مطالعه با شبیه‌سازی شرایط اقلیمی مشابه زمان ساخت این بنای تاریخی، دریافتند که احتمالاً حالت ظاهری اصلی ابوالهول بزرگ در اثر فرسایش شکل گرفته و فقط جزئیات ریزتر بنا بهدست انسان حکاکی شده است.
لیف ریستروف، محقق مطالعه در بیانیه‌ای گفت: «یافته‌های ما «داستان منشأ» احتمالی چگونگی تشکیل اشکال شبیه به ابوالهول دراثر فرسایش را ارائه می‌دهد. آزمایش‌های ما نشان داد که اشکالی مانند ابوالهول به‌طور شگفت‌انگیزی می‌توانند از موادی ساخته شده باشد که توسط جریان‌های سریع فرسایش می‌یابد.»
آزمایش‌ها به این فرضیه ختم شد که احتمالاً مجسمه‌ی نمادین در ابتدا به‌عنوان یک یاردانگ در طبیعت شکل گرفته بود و سپس، مصریان باستان با حکاکی این سازه‌ی طبیعی به‌عنوان موجودی افسانه‌ای با سر انسان، بدن شیر و بال‌های عقاب به تصورات خود عینیت دادند. بنابراین، سازندگان این بنا به‌جای اینکه ابوالهول را از هیچ ساخته باشند، ممکن است به‌سادگی فقط مکان برجسته‌ی موجود در بیابان را با دقت و ظرافت اصلاح کرده باشند.
کلوت‌های بیابان لوت ایران نمونه‌ای از یاردانگ در طبیعت است. احتمالاً ابوالهول جیزه هم در ابتدا شبیه به این کلوت‌ها بود و سپس بهدست مصریان باستان تراشیده و حکاکی شد.
ریستروف توضیح می‌دهد که امروزه یاردانگ‌های بسیاری با حالتی شبیه به حیوانات نشسته یا خوابیده در طبیعت وجود دارد؛ این موضوع نتیجه‌گیری محققان را تأیید می‌کند. به‌عنوان مثال، کلوت‌های بیابان لوت ایران نمونه‌ی بارزی از یاردانگ است. می‌توانیم در تصوراتمان بسیاری از این کلوت‌ها را به حیوانات و موجودات عجیب‌الخلقه تشبیه کنیم.
نویسندگان مطالعه برای اثبات اعتبار این فرضیه، با استفاده از مواد تشکیل‌دهنده‌ی سخت‌تر و کمتر فرسایش‌پذیر، تپه‌هایی از خاک رس نرم ساختند و نمونه‌ی شرایط محیطی ناحیه‌ی جیزه را در آزمایشگاه بازسازی کردند. سپس این سازه‌ها را درون یک تونل آبی قرار دادند که بادهای غالب شمال شرق مصر را شبیه‌سازی می‌کرد.
محققان پس از مشاهده‌ی اثرات فرسایش روی یاردانگ‌های کوچک آزمایشگاهی، توضیح می‌دهند که چگونه «تپه‌ای بی‌شکل به یک شیر باشکوه تبدیل می‌شود». همان‌طور که آب با حرکت سریع خاک رس را از قالب در‌می‌آورد، مواد مقاوم‌تر نیز شکل یک سر استوانه‌ای را به خود می‌گیرد و سپس «سایه‌ی باد» روکشی برای محافظت از بدن می‌سازد.
سپس حالت خمیده‌ی پشت موجود توسط «تلاطم پسایه» حک شد، درحالی‌که جریان شتاب در زیر سر، گردن، اندام‌های جلویی و پنجه‌های جانور افسانه‌ای را شکل داد. ریستروف می‌گوید: «اشکال غیرمنتظره از نحوه‌ی منحرف‌شدن جریان‌ها در اطراف بخش‌های سخت‌تر یا کمتر فرسایش‌پذیر ناشی می‌شود.»
نویسندگان مطالعه با جمع‌بندی جنبه‌های نهفته‌ی تشکیل یاردانگ‌ها در جیزه، به این نتیجه رسیدند: «نتایج نشان می‌دهد که مردم مصر باستان ممکن است در بیابان‌های مصر با چه چیزهایی روبه‌رو شده باشند و چرا این موجودات خارق‌العاده را مجسم می‌کردند.»
مطالعه‌ی فوق در نشریه Physical Review Fluids منتشر خواهد شد و چکیده‌ی آن در هفتادوپنجمین نشست سالانه‌ی APS Fluid Dynamics ارائه شده است.